Postpartum depressie

• Doneer nu

Klachten

• U voelt zich somber.
• U heeft nergens zin in en u komt nergens toe.
• U heeft weinig plezier van uw baby. Of u heeft zelfs heftige gevoelens van afkeer of haat voor uw baby.
• U heeft geen ‘moedergevoel’ of u bent juist overbezorgd voor uw baby.
• U bent extreem moe en lusteloos.
• U heeft huilbuien.
• U bent prikkelbaar en agressief. Dat kan zich uiten in schelden of verwijten maken.
• U kunt zich moeilijk concentreren, bent in de war en vergeet veel.
• U slaapt weinig en slecht of u slaapt juist heel erg veel.
• U heeft geen zin in eten of u heeft juist heel veel zin in eten.
• U heeft weinig zelfvertrouwen, het gevoel niets waard te zijn. Ook denkt u dat u niet geschikt bent als moeder.
• U heeft een dood of leeg gevoel van binnen.
• U voelt zich machteloos, wanhopig en angstig. Ook piekert u veel.
• U heeft lichamelijke klachten zoals hoofdpijn, misselijk en bent duizelig.

Veel van de klachten lijken normaal. Een jonge moeder heeft vaak te weinig slaap, dus geen wonder dat ze moe is. En een baby is erg kwetsbaar, dus het is normaal dat u bezorgd bent. Maar bij een postpartum depressie zijn de klachten zo erg dat u uw taken niet meer normaal kunt uitvoeren.

Sommige vrouwen krijgen ook last van waandenkbeelden en verliezen het contact met de werkelijkheid. U kunt dan een postpartum psychose hebben. U denkt bijvoorbeeld dat het kind niet van u is. Of u ziet in een flits dat u de baby van de commode laat vallen. U kunt zo somber zijn dat u denkt dat u of uw baby beter dood kunnen zijn. U moet dan direct deskundige hulp inschakelen.

Oorzaken

Een postpartum depressie ontstaat meestal door een combinatie van lichamelijke oorzaken, wat iemand meemaakt in haar leven en persoonlijke eigenschappen.  

Lichamelijke oorzaken

Een belangrijke lichamelijke oorzaak is erfelijkheid. Komt depressie in de familie voor? Dan heeft u een grotere kans om een postpartum depressie te krijgen. Verder kunt u eerder een postpartum depressie krijgen door lichamelijke en emotionele uitputting. Andere lichamelijke oorzaken zijn:

• een verandering in uw hormoonbalans
• een verstoorde schildklierwerking
• een verstoring van de vitaminen- mineralenbalans. U heeft dan vooral een tekort aan vitamines B6 en B12, zink en ijzer.

Wat u meemaakt in uw leven

Ervaringen of gebeurtenissen die uw leven opeens erg veranderen, kunnen ervoor zorgen dat u een postpartum depressie krijgt. Een kind krijgen is zo’n gebeurtenis. Gebeurt er daarnaast ook nog iets anders ingrijpend, bijvoorbeeld het overlijden van een dierbare of een verhuizing, dan neemt de kans op een postpartum depressie toe. Ook relatieproblemen of een partner die u weinig steun geeft tijdens of na de bevalling, verhogen het risico. Soms heeft de postpartum depressie te maken met onverwerkte ervaringen uit het verleden.

Een andere gebeurtenis heeft te maken met de normen over het moederschap en het gezinsleven. Vrouwen horen perfecte, liefhebbende en gelukkige moeders te zijn. Moeder zijn is toch het mooiste dat er is? Vrouwen verwachten ook vaak dat een baby hen gelukkig gaat maken. Veel vrouwen  combineren de zorg voor hun kinderen en huishouden met een baan. U kunt met uzelf in conflict komen als het u niet lukt om deze dingen te combineren. U kunt het gevoel krijgen dat u tekort schiet of overbelast raken.

Persoonlijke eigenschappen

Bepaalde persoonlijke eigenschappen kunnen iemand extra vatbaar maken voor het krijgen van een postpartum depressie, zoals slecht nee kunnen zeggen en gevoelens moeilijk kunnen uiten.

Of heeft u hoge verwachtingen van het moederschap? En stelt u hoge eisen aan uzelf? Het blijkt dat vrouwen met deze eigenschappen gevoelig zijn voor een postpartum depressie. Zo stelt u zich misschien voor dat de zorg voor uw kind vanzelfsprekend gaat. Het verschil tussen uw verwachtingen en de werkelijkheid is dan erg groot. Vooral als uw kind bijvoorbeeld veel huilt of vaak ziek is.

Ook onderstaande ontwikkelingen kunnen de kans op een postpartum depressie vergroten:

• U heeft een zwangerschap die moeilijk verloopt
• U heeft een bevalling waarbij onverwacht medisch ingegrepen moet worden
• Uw baby moet in het ziekenhuis blijven.

Zelf iets doen

Wat kunt u doen?

Tips

• Neem uw klachten serieus.
• Probeer te accepteren dat u zich niet voelt zoals u zou willen. En probeer niet te doen alsof de klachten er niet zijn.
• Praat met uw partner, familie en vrienden over uw gevoelens en zorgen, ook al vindt u dat moeilijk.
• Accepteer dat ook u fouten maakt: moeder zijn moet u leren met vallen en opstaan.
• Laat uw partner ook voor de baby zorgen.
• Neem tijd en rust voor uzelf, met en zonder de baby.

Behandeling

Medicijnen

Antidepressiva

Als u medicijnen krijgt, zijn dat meestal antidepressiva. Deze medicijnen werken in op de stoffen in uw hersenen die gevoelens en stemmingen bepalen. Bij meer dan de helft van de mensen die antidepressiva gebruiken, worden de klachten minder. Het effect voelt u vanaf vier tot zes weken nadat u bent begonnen met de medicijnen. Uw partner, familie en vrienden zien vaak al eerder verbetering. Voor een goed resultaat is het belangrijk dat u de antidepressiva zeker vier tot zes maanden gebruikt.

Antidepressiva zijn niet verslavend, maar hebben wel bijwerkingen. Van deze bijwerkingen heeft u vooral de eerste paar weken last. Deze zijn per soort en persoon weer anders. Overleg daarom met uw arts welke antidepressiva het beste bij u passen. Tegenwoordig kunt u soms medicijnen gebruiken én borstvoeding geven. Vraag eerst aan uw arts of het in uw situatie ook mogelijk is. Wilt u de medicijnen anders gebruiken dan uw arts heeft voorgeschreven? Overleg dit dan altijd eerst met uw arts. Verder is het belangrijk om het gebruik van antidepressiva langzaam af te bouwen. Als u plotseling stopt, kunt u ontwenningsverschijnselen krijgen.

Kalmerings- of slaapmiddelen

Wilt u herhaling voorkomen?

• Hadden uw klachten een lichamelijke oorzaak? Zorg bij een volgende zwangerschap dan bijvoorbeeld voor een goede en gevarieerde voeding met veel kalk en vitamine B6. Of gebruik hormoonpreparaten direct na de bevalling.
• Neem tijdens uw zwangerschap en na de bevalling veel rust.
• Maak duidelijke afspraken over wanneer en hoe lang uw kraambezoek komt.
• Voorkom ingrijpende veranderingen, zoals de start van een studie of een verhuizing.

Mijn naam is Ester van Steekelenburg en ik ben heel gelukkig getrouwd. Ik heb een man en twee kinderen: een zoon en een dochter. Onze dochter wordt binnenkort 17 en onze zoon wordt 14 jaar. En ik ben ambassadeur van Fonds Psychische Gezondheid. Het Fonds heeft in maart 2014 een video opgenomen, over mijn postpartum depressie in 2000 – 2002. Het is een heftig filmpje, en een weergave van de heftige periode die ik destijds heb doorgemaakt. Het is nu dus 12 jaar geleden, dat ik dit heb meegemaakt. Gedurende de afgelopen 12 jaar heb ik mij in feite toch wel geschaamd voor wat ik heb meegemaakt.

Graag wil ik mijn verhaal vertellen, als erkenning voor wat ik heb meegemaakt. Hiermee wil ik tevens andere vrouwen en de mensen in hun omgeving een warm hart toedragen: laten zien dat de crisis heel groot kan zijn, lang kan duren, maar dat er echt ook weer betere tijden komen.

Reageren of een vraag stellen aan Ester?
Wilt u reageren of een vraag stellen aan Ester? Formuleer uw reactie of vraag dan zo helder mogelijk. Uiteraard doet zij haar best om u zo snel mogelijk een reactie terug te sturen. Wij sturen uw vraag rechtstreeks door naar Ester. Daarna ontvangt u haar antwoord via een medewerker van het Fonds.  

Voornaam*
Tussenvoegsel
Achternaam*
Geslacht	man vrouw
E-mail*
Uw vraag of reactie
Captcha*

Let op: Om het Ester, u en volgende vragenstellers zo makkelijk mogelijk te maken, bundelen we de meestgestelde vragen in een document en publiceren die op de website. Uw vraag kan dus gepubliceerd worden. Uiteraard doen we dat altijd anoniem.